Un macaco galegofalante

Sonvos un macaco galegofalante. Como non son daquí da terra e veño de moi moi lonxe, doutro confín de Europa, dirían algúns especialistas en xeopolítica, pois ao instalarme aquí en Compostela debería poñerme a estudar o castelán e comunicarme coa xente como Deus manda. Pero eu son rara, moi moi rara e polo visto quixen chamar atención como aqueles macacos no xardín zoolóxico que aprenden a imitar os comportamentos humanos e deciden facer algo que atraia o público. Pois eu fixen tamén algo así de raro: aprendín o galego.

Hai uns meses sentín que o tempo que levo neste país é dabondo para proceder a unha pequena investigación. Seica tres aniños non son moitos para coñecer a idiosincrasia galega coa profundidade necesaria, pero son suficientes para facer unha recollida de reaccións que provoca nos honrados galegos escoitar a ese macaco que son eu cando falo no seu prezado idioma (tan prezado que moitos nin se decatarían se dun día para o outro desaparecese).

Para empezar afirmarei unha obviedade: un estranxeiro que se atreve a abrir a boca para pronunciar uns cantos enunciados na lingua rosaliana causa estupefacción, isto sen dúbida. Pero que tipo de estupefacción? É que unha estupefacción nunca é igual á outra. Preséntovos aquí unha breve escolma, sen entrar en detalles, das estupefaccións máis comúns, ou daquelas que máis afectan, todas elas recollidas empiricamente e con moito coidado, non vaia ser que… :

Nivel 1 Xordeira

- Ola, bos días, veño para preguntar se aínda quedan prazas para o curso de…
- Dime tu apellido…
- Zxgrfhyzghs (é o que oe calquera persoa non familiarizada coa miña belísima lingua materna)
- Anda, no eres de aquí, pero que bien hablas el castellano.
- Hmmm… castelán, non sei, aínda non llo falei. Por certo, que agasallos máis xeitosos facedes á xente que se apunta, estou abraiada.
- Es que, jo, hablas muy bien el castellano.

Nivel 2 Preocupación pola desaparición do castelán de Galicia

O interlocutor, en contraposición ao caso anterior, activa os procesos cognitivos o suficiente para darse de conta que a RAE nunca rexistrou as entradas como “agasallo” ou “xeitoso” como vocábulos pertenecentes á lingua cervantina:

- Ola, bos día, viña a recoller o pedido de…
- ¿Como te llamabas?
- Zxgrfhyzghs…
- Ah, sí, que no eras de aquí.
- Non, sonche de Polonia.
- ¿Y hablas gallego? Pero ¿hablas también el castellano? (aquí pon unha cara de… algo entre susto e ¿a que son moi pillo, eh?)
- Si, fáloo tamén, pero como vivo en Galicia resúltame máis natural falar en galego.

Nivel 3 O sea la libertad

- Pois, nada, como vos contaba antes, pois cheguei aquí e con iso dos cursos de verán…
- Me parece muy bien que hables gallego y que la gente me lo hable, pero yo siempre hablo castellano. Es que yo soy gallega y uno puede ser gallego y español al mismo tiempo, sabes, no es excluyente.
- Si, e?
- Que cada uno es libre de hablar el idioma que quiera.
- Si, tes razón, a libertade sobre todo. Pois eu son libre de falarche en galego e tamén en polaco. To co, pogadamy sobie po polsku?

Nivel 4 Mocedade molona

- Hostia, tío, que guay, una polaca que habla gallego, ja ja ja, que pasada, tío. Mi profe de sociales iba a flipar, es que le encantarías, ya te digo.
- Si, oh, e un rapaz galego que non fala galego, eu tamén estou flipando e moito…

Nivel 5 Comparación

- Jo, y hablas gallego… es que lo hablas mejor que yo.
- Pois ti tamén podes intentalo.
- No, es que a mí no me da salido.
- Pois que raro, porque os calcos de galego cando falas en castelán sáenche caralludos…

Nivel 6 Confesión

- Impresionante, non o podo crer. É que nós aquí non o falamos moito, porque aquí houbo unha ditadura… e os nosos pais non nos falaban… e era de paletos e non se ensinaba nas escolas…
- Pero hoxe en día xa cambiou a situación, non si?
- Si, pero como non temos costume…
- Podedes recuperalo. Os xudeus recuperaron o hebreo cando xa estaba morto e vós non ides ser quen de recuperar o galego?

Nivel 7 Trola

- Estásme mentindo? Nin Polonia nin carallo, rapaza, ti es daquí de Lugo ou eu que sei, de toda a vida. Imposible! Xurxo, Brais, Xiana, vinde aquí, que esta rapaza hoxe non paga os seus viños!

Por se acaso mostro o meu carné de identidade para que vexan que non son de Lugo. E sigo tomando copas de balde.

Nivel 8 Bágoas

- …

O interlocutor non di nada, cáenlle dúas bágoas.